انسان شاد از نظر فیزیولوژیکی با انسان ناشاد متفاوت است، چرا که در مناطق مغز انسان شاد به طور طبیعی هورمونی از جمله سروتورین، نوراپی نفرین، دوپامین بیشتر ترشح میشود و افزایش ترشح هورنهای ذکر شده، انرژی بدن را افزایش میدهد و عملکرد ذهنی فرد و سلامت دستگاه ایمنی بدن را نیز کارآمدتر میکند و از طرفی وقتی عملکرد ذهنی و سلامت جسمی فرد، سالم و صحیح باشد، فرد شاد میشود و این شادی به طور طبیعی بر روی ترشح هورمونهای شادی بخش تاثیر مثبت میگذارد و می توان گفت: شادی، شادی میآورد و یک ارتباط دو طرفه بین فکر و جسم وجود دارد.
ویژگی شخصیتی افراد شاد
1. افراد شاد مثبت اندیش یا منفی گرای صرف نیستند. بلکه متناسب با موقعیتی که در آن قرار میگیرند، می اندیشند و عمل میکنند و در زندگیشان تعادل ایجاد می کنند. یعنی در هر ثانیه در هر موقعیت کاری، خانوادگی و .... به موقعیت موجود به طور اغراق آمیز (مثبت یا منفی) نگاه نمی کنند، به جای تفسیر بیشتر موقعیت و مشکل را توصیف می کنند و حقیقت موجود را می پذیرند و به دنبال راه کار هستند.
2. افراد شاد عقل هیجانات منفی مثل خشم، ناکامی، غم را دارند و در زمان غم و عصبانیت تصمیم نمی گیرند و خود و یا دیگران را در این شرایط سرزنش نمیکنند. سهم خود و محیط را در ایجاد احساسات منفی در نظر می گیرند و با دادن فرصت به خود و دیگران برای کاهش احساسات منفی به دنبال گذر زمان و راه حل مناسب هستند. و هرگز خود و اطرافیانشان را با دیگران مقایسه نمی کنند. این امر باعث می شود که اطرافیان فرد شاد نیز تحمل هیجانات منفی در آنها بالا رود.
3. افراد شاد تمایل به تغییر دارند و جای شکایت و غُر زدن، تغییر را با آغوش باز می پذیرند و در مقابل تغییرات زندگی کنترل خود را از دست نمی دهند، چرا که بر افکار و رفتارخود، مدیریت دارند، سهم خود و محیط و اطرافیان را در تغییر یا حتی شکستهای موجود خود و دیگران در نظر می گیرند و می پذیرند و سعی می کنند به قدر توان خود و دیگران برای آنچه که امکان تغییر است، تلاش کنند و آنچه که غیر قابل تغییر است، به همان شکل بپذیرند. اطرافیان فرد شاد نیز با این روش احساس توانمندی و تمایل به تغییر دارند.
4. افراد شاد عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی دارند، یعنی ویژگیهای مثبت و منفی خود و دیگران را
می شناسند و می پذیرند و وروی ویژگیهای منفی نمی ایستند، از خود و دیگران رضایت دارند و با انعطاف پذیری متعادلشان با دیگران مشورت می کنند، به راحتی درخواست کمک می کنند و به یاری دیگران می شتابند (بدون سرزنش و مقایسه) با این روش اطرافیان فرد شاد نیز حس راحتی با فرد شاد دارند و در صورت مشکل به راحتی درخواست کمک میکنند.
5. افراد شاد دلبسته به دیگران هستند، اما هرگز وابسته به اطرافیانشان نمیشوند و شادی خود را وابسته به دیگران نمیدانند یعنی تمایل دارند که دیگران حضور داشته باشند اما برای ایجاد شادی در خود، وابسته دیگران نمیباشند و اصرار به حضور دیگران نمیکنند.
6. افراد شاد ورزش و تفریح خصوصاً طبیعت گردی را از زندگیشان حذف نمیکنند.
7. افراد شاد در خوشحال کردن دیگران و خود از هر فرصتی استفاده میکنند. چرا که خود و دیگران را دوست دارند حتی اگر نقص یا اشتباهی از خود یا دیگران ببینند و در نگاه به خود، دیگران یا زندگی بر روی جنبههای منفی نمیایستند. در ضمن برای شاد کردن دیگران، خود را به اطرافیانشان تحمیل نمیکنند و اجازه انتخاب را در هر شرایطی به آنها میدهند.
8. افراد شاد به روابط اجتماعی و بین فردی و به طور کلی ارتباط برقرار کردن صحیح با نزدیکان یا دوستان اهمیت میدهند. چرا که این روابط در شرایط مختلف خصوصاً در بحرانهای زندگی بسیار کمک کننده است. در واقع ارتباط با دیگران، شادی جمعی میآورد که بر شادی فردی بسیار تاثیر گذار است.
9. افراد شاد در زمان تحلیل موفقیتها و شکستهای خود، بیشتر موفقیتهای خود و دیگران را به یاد میآورند، و در زمان یادآوری شکستهای خود و دیگران، بدون سرزنش و قضاوت و مقایسه، فقط سعی میکنند به عنوان تجربه آموزنده (حتی اگر درد آور باشد) به آن نگاه کنند و اشتباه را گناه بزرگ نمیدانند.
10. مدیریت زمان و هدفمند بودن زندگی از مهمترین عواملی است که باعث معنی دار شدن زندگی افراد شاد
میشود. یعنی این افراد برای خود و اطرافیانشان همیشه برنامه دارند. اما هرگز خود و برنامههایشان را به اطرافیانشان حتی همسر و فرزند تحمیل نمیکنند و فقط پیشنهاد میدهند. دموکراسی در ثانیه ثانیه
زندگیشان (زندگی فردی- اجتماعی) دیده میشود. به دلیل این ویژگی است که فرزندان و اطرافیان این افراد، خلاق و توانمند میشوند.
11. افراد شاد سپاسگذاری و قدردانی را از اطرافیانشان فراموش نمیکنند و نسبت به آنها بخشندهاند. همدلی و خوب گوش دادن بدون به اطرافیان بدون قضاوت و کنترل یکی از ویژگیهای مهم افراد شاد است. به همین دلیل اطرافیان افراد شاد همیشه حس شنیده شدن و دیده شدن را گزارش میکنند.
12. حل مسئلههای افراد شاد تونلی نیست یعنی چند جانبه و گسترده به مشکل نگاه میکنند و در واقع خلاق هستند به همین دلیل در زمان مشکل (چه برای خود و چه برای دیگران) آشفته نمیشوند. این خصلت مناسب باعث میشود که اطرافیان همیشه در زمان مشکل به راحتی به آنها مراجعه کنند.
13. افراد شاد از خستگی، پذیرش مسئولیت جدید، یادگیری مهارت جدید (هنر، ...) نمیترسند و آن را با آغوش باز می پذیرند پشت کاردارند، اما در این شرایط از درخواست کمک از اطرافیانشان خجالت نمیکشند.
14. افراد شاد ابعاد معنوی خود را فراموش نمیکنند و در این زمینه فعالیت دارند ( بهتر است مورد رسوم گذاشته شود).
15. افراد شاد سعی در تغییر دیگران و تحمیل خود به اطرافیانشان ندارند آنها را به همان شکل می پذیرند، اما تشویق برای تغییر آنها را فراموش نمیکنند البته بدون قضاوت، سرزنش و کنترل این افراد نظرات خود را به صورت پیشنهاد برای دیگران مطرح میکنند.
16. در آخر تاکید میکنم که افراد شاد در حال زندگی میکنند و نیم نگاهی به گذشته و آینده دارند، غرور بیجا و تعصب خشک، انعطاف ناپذیری، دید قضاوتی و کنترل گری و مقایسه گری ندارند. در ادبیات گفتاری آنها مَن مَن دیده نمیشود. وابستگی و خود شیفتگی در آنها جایی ندارد.
در واقع موارد ذکر شده در مورد افراد شاد باعث شادی خود و دیگران میشود و بسیار در شادی و توانمند کردن دیگران تاثیر گذار است، در غیر این صورت شاید فرد ظاهراً شاد باشد اما نمیتواند باعث خوشحالی واقعی خود دیگران شود.
شیرین ایزدی
کارشناس ارشد روانشناس بالینی