این رسم در دربارها و به تبع آن در میان توده مردم با اعتقاد به خوش یمن بودن سبز کردن سبزه رایج بود. درتهیه سبزه عید، معمولا از گندم، جو، عدس، ماش، و... استفاده می شد. این سنت به صورت نمادین تا امروزادامه یافته است.
سبزه سبز کردن
سبزه سبز کردن یا سبزه انداختن، این سنت‌های زیبای نوروزی، هر ساله حدود یک ماه تا 15 روز قبل از عید نوروز آغاز می شود. بسیاری از ایرانیان و کشورهای همجوار – که روزی جزء سرزمین پهناور ایران بودند، در سرتاسر جهان، اقدام به تهیه سبزه عید می‌کنند و با استفاده از انواع حبوبات مانند عدس، گندم، ماش و... سبزه‌های زیبایی تهیه می‌کنند تا در کنار دیگر اجزای سفره هفت سین، به زیبایی این سفره زیبا و اصیل بیفزایند.
این سنت، یکی از رسوم زیبا و قابل احترام نزد ایرانیان است و در واقع، باور بر این است که این سبزه در آغاز سال نو، سرسبزی، برکت، شادابی و خرمی را در طول سال به همراه دارد. مرسوم است که سبزه را تا روز سیزدهم نوروز که "سیزده به در" خوانده می‌شود، نگاه داشته و در آن همراه با آن، بدی‌ها و کدورت‌ها را دور بریزند. در گذشته سبزه ها را در روز سیزده به آب می سپردند، اما امروز به دلیل افزایش جمعیت، بهتر است از این کار خودداری شود.
در چند سال اخیر، طرفداران محیط زیست برای جلوگیری از هدر رفت منابع غذایی و آب، پیشنهاد کاشت هسته گیاهان مانند هسته مرکبات و هسته سیب را می دهند. بیایید امسال به جای دورریختن این حبوبات، با کاشت سبزه هسته مرکبات، کار متفاوتی انجام دهیم. زیبایی کاشت تخم مرکبات ویا سیب وبرخی دیگر از تخم میوه ها در این است که روز سیزده بدر دور انداخته نمی شود که به آلودگی طبعیت منجر شود، بلکه پس از قوام گرفتن سبزه، قابل کشت در باغچه وگلدان های بزرگ خواهد بود. از طرف دیگر به حفظ منابع غذایی کمک شایان می کند.
در چنین طرح‌هایی، به جای هدر دادن مقادیر بسیار زیادی از انواع حبوبات و بذرهای خوراکی، نهال‌های کوچکی کاشته خواهد شد که به جای عمر چند روزه، عمر ده ها ساله خواهند داشت و تامین‌کننده هوای پاک برای چندین نسل خواهند بود.
آموزش کاشت سبزه هسته مرکبات
برای شروع کاشت سبزه هسته نارنج، ابتدا هسته‌های نارنج را به مدت 48 ساعت در آب قرار دهید. بعد از ۲۴ ساعت، پوست روی هسته را با دقت بکنید که به مغز دانه آسیبی نرسد. سپس تخم مرکبات پوست کنده را داخل آب قرار دهید تا خشک نشوند.بعد از 24 ساعت دوم، هسته‌های خیسانده را درون گلدان یا ظرفی که خاک سبک باغچه در آن ریخته‌اید بکارید. گلدانی که دانه‌ها را درون آن می‌کارید باید در انتهایش سوراخی برای خارج شدن آب داشته باشد تا آبیاری باعث پوسیدگی و فساد آن نگردد. دقت کنید که فاصله دانه‌ها نه خیلی کم و نه خیلی زیاد باشد. روی دانه‌ها، یک لایه نازک خاک ریخته و با سنگ‌های زینتی بپوشانید. با اسپری یا آبپاش کوچک، خاک را مرتب خیس کنید. دو روز اول روی دانه‌ها را با پلاستیک بپوشانید و چند بار آب بدهید. سعی کنید گلدان را در محلی آفتابگیر قرار دهید. دانه‌ها طی ۱۴ تا ۳۰ روز شروع به جوانه‌زدن خواهند کرد. جوانه‌ها کم کم بزرگ خواهند شد و به نهال تبدیل می‌شوند و بعد از ۲ سال می‌توانید آنها را به باغچه منتقل کنید.
چند نکته درباره کاشت سبزه هسته مرکبات
- کندن پوست تخم مرکبات باعث می‌شود زودتر به نتیجه برسید.
- سعی کنید خاک گلدان را همیشه مرطوب نگه دارید. مدت زمانی که طول می‌کشد تا هسته‌ها جوانه بزنند متفاوت است و بین دو هفته تا یک ماه ممکن است طول بکشد؛ پس صبور باشید اگر می خواهید این کار را انجام بدهید باید از همین روزها شروع کنید تا برای سفره عیدتان، بوته‌های کوچک و زیبایی داشته باشید.
- نکته دیگر اینکه بدون کندن پوست تخم مرکبات، انها سبز می شوند، ولی مدت زمان بیشتری برای سبز شدن نیاز دارند.
- در آخر اینکه هسته مرکبات، دیر سبز می شوند و بعد از سبز شدن به آبیاری یک روز درمیان به مقدار کم نیاز دارند.
- نکته مهم وآخر اینکه پس از گذشت زمان، نیاز نیست گلدان را خلوت کنید؛ طبیعت راه خودش را می رود. بوته های قوی، بتدریج ضعیف ترها را از میدان بدر می کنند و در نهایت، یک یا دو نهال می ماند که بهتر است به گلدان بزرگتر منتقل شود.