امروزه روز با توجه به شرایط کاری و سبک های زندگی مدرن در بسیاری از افراد مشکلاتی چون اختلالات کم خوابی،بیخوابی،بد خوابی و غیره مشاهده میشود و این امر مشکلات بسیاری را هم در کیفیت سلامت افراد و هم در کیفیت انجام کارهای روز مره به وجود آورده است.
متخصصین مغز و اعصاب با اشاره به اینکه مهمترین عامل در بهداشت خواب، زمان مناسب خوابیدن است، معتقداند: برای داشتن خواب مناسب اصلاح سبک زندگی از واجبات است.
تاثیر کم خوابی بر سلامتی
کم خوابی ویا بی خوابی غالباً به دلایل اختلالات ناشناخته خواب بروز می کند. بعد از یک خواب معمولی در شب، ممکن است در طول روز احساس خواب آلودگی نمایید یا این که احساس کنید به هیچ وجه سر حال نبوده و نمی توانید فعالیت کنید، اما کاملاً از این که دچار اختلال خواب هستید یا از کم خوابی رنج می برید، آگاه نباشید.
زمانی که بتوانید راحت و کافی بخوابید شادابی و نشاط در جسم و جان شما موج می زند.کسانی که در معرض کم خوابی و یا خواب ناقص و بی کیفیت قرار دارند، ویژگی های صورت خود را از دست می دهند.چشم ها، پوست، دهان از جمله اعضایی هستند که در صورت یک انسان خواب آلوده یا دچار کم خوابی سلامتی خود را از دست می دهند.بیشتر افرادی که راحت و کافی نمی خوابند از پلکهای آویزان، چشمهایی قرمز، پوست دور چشم تیره و رنگ پریدگی رنج می برند.
بهترین ساعت برای خواب
پزشکان معتقدند، حدود ساعت ۱۱ شب تا چهار صبح برخی هورمونهایی که برای سلامت بدن بسیار ضروری هستند در خواب ترشح میشوند و اگر فردی در این ساعات بیدار باشد، قطعا این هورمونها نمیتوانند به طور مناسب در بدنش ترشح شوند.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که شب بیداری را به خاطر سکوت و آرامش به خوابیدن و استراحت ترجیح میدهید بد نیست کمی بیشتر به این موضوع دقت کنید. بیدار ماندن در طول شب و جبران آن در روز بسیار برای بدن شما خطرناک است. شاید خطرات آن همین امروز به نظر نیاید، ولی در دراز مدت تاثیر بد آن را خواهید دید.
وضعیت بدن ما در ساعت های مختلف
ساعت 9 تا 11 شب:
زمانی است برای از بین بردن مواد سمی و غیر ضروری که این عملیات توسط آنتی اکسیدان ها انجام می شود.
در این ساعت بهتر است بدن در حال آرامش باشد.در غیر این صورت اثر منفی بر روی سلامتی خود گذاشته اید.
ساعت 11 تا 1 شب:
عملیات از بین بردن مواد سمی در کبد ادامه دارد و شما باید در خواب عمیق باشید.
ساعت 1 تا 3 نیمه شب:
عملیات سم زدایی در کیسه صفرا ، در طی یک خواب عمیق به طور مناسب انجام می شود.
ساعت 3 تا 5 صبح:
عملیات از بین بردن مواد سمی در ریه اتفاق می افتد. بعضی مواقع دیده شده که افراد در این زمان، سرفه شدید یا عطسه می کنند.
ساعت 5 تا 7 صبح:
این عملیات در روده بزرگ صورت می گیرد، لذا می توانید آن را دفع کنید.
ساعت 7 تا 9 صبح:
جذب مواد مغذی صورت می گیرد، پس بهتر است صبحانه بخورید. افرادی که بیمار می باشند، بهتر است صبحانه را در ساعت 6 و 30 دقیقه میل کنند.کسانی که می خواهند تناسب اندام داشته باشند، بهترین ساعت صرف صبحانه برای آنها،ساعت 7 و 30 دقیقه می باشد و کسانی که اصلا صبحانه نمی خورند، بهتر است عادت خود را تغییر دهند و در ساعت 9 تا 10 صبح صبحانه بخورند.
دیر خوابیدن و دیر بلند شدن از خواب، باعث می شود مواد سمی از بدن دفع نشوند.از نصفه های شب تا ساعت 4 صبح، مغز استخوان عملیات خون سازی را انجام می دهد.در ایام تعطیل، بسیاری افراد تا دیر وقت بیدار می مانند و بعد از اتمام تعطیلات، با خستگی به سر کار می روند، چون اعمال بدنشان دچار سردرگمی شده است و نمی داند چه باید انجام دهد.
پس همیشه، زود بخوابید و خواب آرامی داشته باشید .
چه باید کرد؟
زمان و شرایط خوابیدن هر کسی بنا بر شرایط زندگی و کاری او فرق میکند. به طور قطع نمیتوان راهکارهای یکسانی برای همه ارائه کرد، اما چند مورد هستند که در مورد همه افراد صدق میکند.
سعی کنید وقت خوابتان را تنظیم کنید و سر وقت تعیین شده بخوابید. بهترین زمان خواب حدود ۶ الی ۸ ساعت است، ازین کمتر کم خوابی و بیشتر پر خوابی است. یادتان باشد ۸۵ درصد این زمان باید در شب باشد. یک ساعت خواب بین روز برای شما کافیست. قبل از خواب چند دقیقهای قدم بزنید تا راحتتر بخوابید. برای بیدار شدن به موقع از ساعت زنگ دار استفاده کنید.
سعی کنید به هیچ وجه برنامه خوابتان را به هم نزنید. دو ساعت قبل از خواب نوشیدنیهایی مثل چای و قهوه را حذف کنید. بعد از بیدار شدن از خواب، حدود نیم ساعت ورزش کنید. قبل از خواب به دستشویی بروید معده و مثانه خود را خالی کنید و ترجیحا قبل از خواب کمتر آب بنوشید.
شبها نباید گرسنه بخوابید و خیلی هم سنگین غذا نخورید. به خودتان کمک کنید تا سر وقت همیشگی صبحها بیدار شوید. اگر در خوابیدن مشکل دارید بلافاصله سراغ دارو نروید، خواب مصنوعی کمک چندانی به بدن نمیکند. بهتر است در این شرایط خواب ظهر را حذف کنید و خودتان را به زور مجبور به خوابیدن نکنید. البته یادتان باشد اگر به مدت جهارهفته هرشب نیم ساعت در تخت تقلا کردید و خوابتان نبرد باید به پزشک مراجعه کنید، چون شما مشکل بیخوابی اولیه دارید.
یکی از بزرگترین اشتباهات اکثر افراد در مورد خواب، این است که فکر میکنند باید حتما شبها زود به تخت خواب بروند و با وجود عدم خستگی به زور برای خوابیدن تلاش کنند. یادتان باشد این حالت بیشتر شبیه شنا کردن در خلاف جهت آب است و نه تنها به سلامتی شما کمک نمیکند بلکه این فشار به بدن به ضرر شما هم هست.
هورمونی در بدن هست که باعث خواب آلودگی میشود، این هورمون ملاتونین است که در مقابل روشنایی سرکوب میشود و در تاریکی ترشح آن زیادتر است. اینکه ما تصور کنیم با تاریکی هوا باید بخوابیم و با طلوع خورشید بیدار شویم باور غلطی است. بدن انسان باید به خواب نیاز داشته باشد و کاملا احساس خستگی داشته باشید در غیر این صورت این خواب هیچ تاثیری نخواهد داشت.
برای حل این مشکل بهترین کار این است که شبها هر وقت خسته شدید بخوابید، ولی صبحها سر ساعت مشخصی بیدار شوید. این پروسه مدتی زمان میبرد، اما کم کم بدن شما به ساعت خواب مشخصی عادت میکند. با این روش میتوانید ساعت بیولوژیکی بدنتان را برای خواب مناسب تنظیم کنید. (ساعت بیولژیکی بدن ناحیهای کوچک در هیپوتالاموس مغز است که کنترل خواب و بیداری بدن را بر عهده دارد).
دو ساعت قبل از خواب نوشیدنیهایی مثل چای و قهوه را حذف کنید.